یک) ساختمان سردخانه

مقدمه

کشور عزیز ما ایران از جمله کشور های پیشرو در ساخت سردخانه های صنعتی می باشد نگهداری مواد غذایی با توجه به مدارک موجود از زمان های قدیم به روش دفن کردن در خاک های سرد و مرطوب سپس در زاغه های نگهداری سرداب ها و مناطق شمالی و استفاده از سرما تولید شده توسط بادگیرها در مناطق کویری ادامه پیدا کرد تا سال 1290 اولین سردخانه جهت نگهداریماهی در شیلاتئ  بندر انزلی تاسیس گردید.

از سال های 1354 به بعد ساخت سردخانه توسط شرکت سهامی گسترش خدمات بازرگانی ( شرکت بازرگانی دولتی ایران فعلی ) در سراسر کشور ترویج و آغاز گردید آخرین آمار نیمه رسمی حاکی از ساخت حدود 370 سردخانه دولتی و خصوصی با ظرفیت تقریبی حدود 920هزار تن تا سال 75 می باشد.

1-1 – موقعیت محل احداث سردخانه

            قبل از احداث سردخانه باید به نکات اساسی و زیر بنایی توجه داشت ، محل سردخانه باید در منطقه ای احداث گردد تا از امکانات شهری اب ، برق ، تلفن و سوخت همجواری با راه اصلی و شاهراه های بین المللی و همچنین مراکز تولید مواد غذایی و یا تولید محصولات باغی باشدیه شکلی که بتوان مواد غذایی و محصولات باغی با کمترین هزینه در سردخانه در سردخانه دپو کرد زمین سردخانه باید مسطح و شرایط مهندسی خوبی از قبیل زه کشی پایین بودن سطح آب زیر زمینی مقاوم در برابر سنگینی ساختمان سردخانه باشد نباید در مسیر سیلاب ها طوفان ها و بادهای محلی بنا گردد.

1 – 2-طرح ساختمان سردخانه

نقشه ساختمان سردخانه باید به نحوی اجراء گردد که کلیه اطاق ها با یک راهرو ارتباطی با هم در ارتباط بوده و درب ها مستقیم به فضای باز گشوده نشوند معمولاً نقشه سردخانه را بشکل یک یا چند راهرو که دو طرف آن انبارها قرار دارند طراحی و اجراء میگردد. محل احداث موتورخانه و تاسیسات مرکزی باید به نحوی بوده که از نظر لوله کشی کمترین فاصله را با انبارها داشته تا هم در هزینه و هم در پرت حرارتی صرفه جویی گردد مقدار سطح زمین سردخانه باید کفاف تاسیسات جانبی مانند پارکینگ ، باسکول ، محوطه محل مانور تریلرها، نگهبانی ، توالت عمومی ، حمام و سرویس بهداشتی کارگران ، دفتر کار ، فضای سبز ، محل جمع آوری زباله (البته باید در دورترین قسمت تعبیه گردد ) انبارهای لوازم یدکی ، انبار لوازم و مواد سریع الاشتعال و قابل انفجار و غیره را بنماید.

1 – 3 – شکل ، نوع و اندازه ظرفیت انبار های سردخانه

قبل از تاسیس و ساخت سردخانه باید نوع سردخانه از نظر ساختمان ، ظرفیت و نوع بهره برداری ( ترانزیتی ، ذخیره ای ، تولیدی توزیعی و یا صنعتی ) تعیین گردد .

1-3 -1- ظرفیت : قبل از ساخت سردخانه باید مقدار ظرفیت انبارها دردست احداث مشخص گردد مثلاً باید بدانیم که سالن شماره 3 به چه ظرفیتی و چه ابعادی ساخته می شود قدرت تاسیسات و امکانات تاسیساتی باید معادل اندازه و ظرفیت سالنها طراحی و اجراء گردد.

1 – 3 – 2- نوع بهره برداری سردخانه : در یک تقسیم بندی سردخانه ها را از نظر ساختمان به دو نوع سردخانه های متحرک و سردخانه های ثابت تقسیم بندی می کنند که مد نظر ما سردخانه های ثابت بوده که به اشکال ذیل طبقه بندی می شوند:

1-      سردخانه های تولیدی : این سردخانه ها در محل تولید مواد غذایی یا محصولات باغی و کشاورزی و برای کالاهای مخصوص بنا میگردند از این نوع می توان سردخانه های نگهداری سیب و کیوی در باغات سیب و کیوی و سردخانه های نگهداری مرغ و گوشت قرمز در جوار کشتارگاه های طیور و دام نام برد معمولاً مقدار کالا ثابت  نوع و مدت نگهداری ثابت ورود و خروج کالا کم  می باشد.

2-     سردخانه های اختصاصی : این سردخانه ها دارای ظرفیت کم که در جوار هتل ها ، رستوران ها ، سوپر مارکت ها ، بیمارستان ها و دانشکده ها ساخته می شوند.

3-     سردخانه های ترانزیتی : سردخانه هایی که در مناطق گمرکی ساخته می شوند از این نوع بوده و معمولا مقدار کالا زیاد مدت نگهداری کم ورود و خروج بالا می باشد

4-     سردخانه های توزیعی : این نوع سردخانه ها در محل توزیع اجناس ساخته می شوند معمولاً ورود کالا بصورت عمده و خروج به صورت خرده فروشی صورت می گیرد تنوع کالا زیاد مدت نگهداری کم می باشد

5-     سردخانه های صنعتی و تجاری : در این سردخانه ها تنوع کالا زیاد بوده و مشتریان متفاوت کالاهای گوناگونی را جهت دپو و فروش و یا عرضه در زمان مناسب نگهداری می کنند. اینگونه سردخانه ها اغلب استیجاری از طریق دریافت حق الحفاظ اداره می شوند و غالباً برای ارائه خدمات به تمام اصناف ساخته می شوند. مقدار کالا زیاد مدت نگهداری بالا ورود و خروج هم قابل توجه می باشد.